Seyahat kısıtlamalarının gevşetilmesi, istihdam artışı, ekonomilerin yeniden açılması ve 2021'in ilk yarısında nüfus hareketliliğinin yeniden canlanması, geçen yılın büyük bölümünde evde kilitli kaldıktan sonra daha fazla insanın konut aramasına neden oldu.

Talep patlaması, pandemi sırasında ortaya çıkan daha uygun anlatılarla büyük ölçüde kamufle edilen bir hikayenin habercisiydi. Bu süreçte yaşanan ani talep artışı konut kıtlığını güçlendirdi. Hem tek aileli hem de çok aileli kalkınmanın toparlanma çabalarına rağmen, talep arzı geride bırakmaya hazırlanıyor.

Uzmanlar, önümüzdeki on yılda arz açığının daha da derinleşebileceğini ön görüyor. Araştırma raporlarına göre, 2031 yılına kadar her yıl 1 milyona yakın yeni hanenin oluşması bekleniyor. İnşaatçıların bu talebe yetişmek için mücadele edeceği yüksek bir tempo bekleniyor. Bu inşaatçılar için iyi bir haber olsada, inşaat sektöründe tarihsel olarak yüksek malzeme maliyetlerinin ve yetersiz işgücünün mevcut manzarası, ek engeller oluşturabilir.

Demografi ve genişleyen satın alınabilirlik açığı, daha fazla kiracı talebini önceden haber veriyor

Önümüzdeki birkaç yıl içinde hızlanan hanehalkı büyüme oranı, öncelikle yaşlanan milenyum gençliğinden kaynaklı olarak verilere yansıyor. Gruplaşmanın en büyük kesimi olarak görülen milenyum gençliği, tipik olarak aile kurması ve ev sahipliğine geçişle uyumlu bir yaş aralığı olan 30'lu yaşların başlarına ulaşıyor.

Konut kıtlığı, tek aileye yönelik satış fiyatlarını yeni zirvelere taşıyarak ilk kez ev sahibi olma çıtasınıda yükseltti. Ortalama bir aylık daire kirası ile, tek ailelik bir evde yapılan normal bir kredi ödemesi arasındaki fark, geçen yıla oranla iki kata yakın arttı. Sonuç olarak, bir ev satın almak isteyen ancak gelirleri düşük olan birçok hane, kiralamayı tercih ediyor. Talepler, çok aileli konutlara, özellikle de beyaz yakalıları lüks evlere yönlendiriyor. Aynı zamanda, bazı genç haneler, daha kısa vadeli apartman dairesi kiralama esnekliğini ve daha düşük bakım maliyetlerinin yanı sıra daha kaliteli apartman sitelerinin sunduğu yaşam tarzı ve kolaylıkları tercih ediyor.

Artan talep artışıyla birlikte kiralar önceki dönemin çok üzerine tırmanarak bazı sorunlarıda beraberinde getirdi. Ev sahibi ve kiracı anlaşmazlıkları bu dönemde çok yaşandı. Emlak uzmanları kiracı talebindeki güçlü artışın nedeni olarak, istihdam artışı ve hanehalkı taşınma tercihleri, öğrenciler dahil olmak üzere birçok faktörden kaynaklandığını söylüyor. Pandemi döneminde daha önce işsiz olan birçok kişi sürdürülebilir bir gelir kaynağı buldu. İç göçün yoğunlaşmasını fırsat bilen bazı ev sahipleri enflasyon oranının çok üzerinde yeni kontratlar imzaladı.

Genç yetişkinler iş buldukça şehir merkezindeki apartmanların değeri artıyor

Pandemi öncesi yıllarda taşınan insanların çoğu, ya istihdam fırsatları arıyordu ya da yüksek maliyetler ve uygun fiyatlı konut eksikliği nedeniyle yaşadıkları yerlerden taşınmak zorunda kalıyordu. Açıkçası, bu nedenler bugün hala var. Ancak pandeminin ilk kısıtlamaları, gençlerin yaşam koşullarını etkileyen bazı önemli değişimlere neden oldu.

Birçok yeni üniversite mezunu, geçen yıl pandemi işe alım faaliyetlerini kesintiye uğrattığında iş bulamadı. Bazıları, pandemi krizi sırasında masraflardan tasarruf etmek için aileleri veya arkadaşlarıyla birlikte yaşamaya başladı. Şimdi, şirketler çalışanları ofise geri getirmeye ve işe alımları hızlandırmaya başladıkça, genç neslin çoğu iş tekliflerini kabul ediyor ve yer değiştiriyor. Bu, özellikle kentsel alanlarda 20'li yaşlarındaki gençler genellikle şehir merkezindeki yaşam tarzını ve yakındaki olanakları tercih ederek apartman talebi için bir sörf rüzgarı oluşturuyor. 

Ticari pazarlardan daha iyi performans almaya odaklanan yatırımcılar, fırsat kokuları alıyor 

Salgın, birçok insanı memleketleriyle bağlarını koparmaya ve başka yerlere taşınmaya itti. İlk aylarda, bazı insanlar İstanbul gibi büyük şehirlerde virüsten kaçtıkları için taşındı. Evden çalışma zorunlulukları, daha önce ulaşılamaz olan bir rüyayı gerçekleştirmeyi mümkün kılan iş gücünün taşınmasına da sebep oldu.

Pandemi ayrıca daha uygun fiyatlı şehirlere taşınmayı da hızlandırdı. Aileler oturduğu şehirlerinden hem yakın hem de uzak daha ucuz yerlere akın ettiler. Örneğin, insanlar İstanbul'daki fahiş konut fiyatlarını ve kira oranlarını terk ederek, daha düşük bir yaşam maliyeti ve daha iyi bir yaşam kalitesinin tadını çıkarmak için Karadeniz'e, Ege'ye ve Akdeniz bölgesine taşındılar.

Artık, pek çok insan nerede yaşamak istediğine karar verirken yaşam kalitesi ve yaşam maliyeti konularına öncelik veriyor, bu da şehrin merkezine ve iş sahalarının bulunduğu yerlere taşınmayı destekliyor.

Bir çok kişinin yeni normaldeki kısıtlamaların gevşetilmesiyle büyük şehirlerde iç göç hareketlendi. Göç eden yeni semt sakinleri, bu metropollerde apartman performansını artırdı. Yoğun göç hareketliliği daha fazla yatırımcının dikkatini çekti. Bu da ortalama efektif kirada yıldan yıla yüzde 20-40 bandında göz alıcı bir artışa yol açtı. Benzer şekilde, yıllık kira artışı yüzde 50'yi aşan diğer ilçeler arasında Beyoğlu, Beşiktaş ve Kadıköy yer alıyor.

Tarih boyunca göçün en önemli 10 nedeni

• 1. Irk, din, milliyet ve/veya belirli bir sosyal gruba veya siyasi görüşe bağlı olarak geçmişte veya gelecekte zulüm görmekten kaçmak
• 2. Çatışma veya şiddetten kaçmak
• 3. Yerinden edildikten sonra sığınmak çevresel faktörler nedeniyle
• 4. Üstün sağlık hizmeti aramak
• 5. Yoksulluktan kurtulmak
• 6. Çocuklara daha fazla fırsat sunmak
• 7. Aile ile yeniden bir araya gelmek
• 8. Eğitim almak
• 9. İklim felaketlerinden kaçmak/kaçınmak
• 10.Evlenmek

Delta varyantı COVID enfeksiyon oranlarını artırırken, göç muhtemelen devam edecek, ülke genelinde ticari ve konut amaçlı gayrimenkul talebini yeniden şekillendirecek ve proje geliştiricileri ve yatırımcıları stratejilerini yeniden değerlendirmeye zorlayacaktır. 

Birçok ticari gayrimenkul yatırımcısı, göç trendlerini takip ediyor ve alıcı havuzunu genişleten ve mülk varlıkları için rekabeti yoğunlaştıran hareketli pazarlara odaklanıyor.

Ne demişler; Parası olanın aklı başka çalışıyor :)