Gelişen teknoloji özellikle de danışmanları sıkboğaz etmeye yoğunlaşmış gibi görünmektedir. İnsanların çevrimiçi listeleme servisleri ile hiç bir danışmanın yardımına ihtiyaç duymadan araştırma yapabildiği hatta evini satıp bir yenisini satın alabildiği teknolojik kolaylıklara bir yenisi daha eklendi. Artık evlerinin ne kadar edeceğini de online listeleme servislerinin emlak endekslerinden faydalanan yapay zeka uygulamaları ile öğrenebilecekler. Peki ne kadar geçerli ve doğru sonuçlar alınabilir?
Algoritmaları m2 hesabına dayalı. Çoğu ekspertiz programında evin kaçıncı katta olduğu dahi önemsenmeden hesaplanabiliyor. Otomatikleştirilmiş bir mekanizmanın kalıplarına uygun çıkan sonuçlar ise çoğu zaman müşterinin konutu için yanıltıcı nitelik taşıyabilmektedir. Çoğu durumda abartılı liste fiyatlarını baz alarak yaptığı hesaplar sebebiyle satıcıların evlerini olduğundan daha değerli görme eğilimini tetikletebilir ve bu bir danışmanın yaptığı ekspertize güvensiz yaklaşmaları, hatta “evlerinin ucuza kapatılmaya çalışıldığı” gibi olumsuz intibaların oluşmasına bile sebep olabilir. Daha nadir durumlarda evin gerçek değerinin altında çıkan sonuçların da yanılsama yaratacağı durumlar unutulmamalıdır.
Ev alım ve satım faaliyeti, fiyatın belirlenmesi ve tercih süreci tümüyle duygusal sebeplere dayanır. Yapay zeka ise ne kadar gelişse de duyguları taklit edemez ve mantık süzgecinden geçirerek algoritmasının kalıpları arasına sığdıramaz. İnsanların gerçekten ne hissettiğini ya da hissedebileceğini en iyi idrak edecek olan da yine onları iyi tanıyan tecrübeli bir insan olabilir. Kağıt üzerinde mükemmel bir evin yarattığı ilk intibadaki olumsuz algıyı ya da nispeten kötü beklentiler uyandırsa da insanda olağan üstü hisler yaratan bir evin fiyatta ilave avantajını hangi makine hesaplayabilir? Bir manzaranın satın alım esnasında ne kadar belirleyici ve fiyata artı katacağını hangi makine neye göre ölçecektir? Değişen piyasa koşulları ve beklentileri her bölge için ayrı bir algoritmaya dökmek imkansız ise o halde hala en geçerli tercihin danışman desteğine başvurmak olduğunu düşünebiliriz.
Bir gayrimenkulün rayicinin çok iyi iken yan komşularının satışı zorlaştıracak ya da fiyatı ciddi şekilde düşürecek hal ve kötü şöhret içinde olduğu bir senaryonun tespiti halinde danışman cazip bir fiyat belirlenmesini teklif edecektir. Ya da bölgenin en iyi manzarasına sahip olan evin yeni tadilat görmüş fakat manzarası olmayan ev ile aynı fiyatta satılması gerektiğini de ifade edebilirler. Bir danışmanın ancak insan gözlemi ile anlaşılabilecek değişkenlere hakim olup alıcı kitlesini tanıyarak onların isteklerine en uygun fiyat / konut kombinasyonunu üretebilme yeteneği hiç bir algoritma tarafından taklit edilemez.
Sektörün kendine has duygusal faktörlerinin bir kaç program kalıbına sıkıştırılması ve insan faktörünün devreden çıkarılarak sağlıklı sonuçlara ulaşılmasını temenni etmek hala beyhude bir çabadan ibaret. İnsanların kendi evlerinin daha fazla edeceği düşüncesine sevk etmesini bir kenara bırakırsak yapay zeka ekspertizini hala bir tehdit ya da zararlı bir oluşum biçiminde addetmemek gerektiği düşünülmelidir. Ne de olsa ev fiyatlarını inceleyen alıcı ya da satıcı kitle ilanlardaki orantısız ve onlara göre şu an için anlamsız fiyatları gördüklerinde doğru fiyatın ne olması gerektiği konusunda bir profesyonel yardıma başvurmak zorunda kalacaklardır.
Gerçek olan şey şu ki internet tabanlı yapay zeka teknolojilerinin gelişmesi ile her müşteri en az bir kere gayrimenkul danışmanını es geçerek süreci yürütmeye çalışacaktır. Bu eskiden tereddütsüzce ofislere gelen kitlenin artık biraz gecikmesi ve ertelemesine sebep olabilir. Ancak sürecin ihtiva ettiği duygusallık ve tereddüt, bir profesyonelin yardımını zaruri kılacak; insanların hayatlarındaki en pahalı yatırımlarında doğru bir alım ya da satım yapabilmeleri, para kaybetmelerini engellemeleri gerekliliği onların bir danışmana başvurmalarını mecburiyete dönüştürecektir.
Danışmanlar yalnızca ev gösteren ayaklı anahtarlık olma niyetinde ise elbette yapay zekanın ve teknolojik gelişmelerin tokadını yemeye hazırlanmalılar. Ancak kendilerini, iletişim yetenekleri ve bilgi birikimlerini geliştirenler için teknolojik yenilikler hala onları alt edemeyecek kadar yetersiz.
