Konutlara değer biçmek gayrmenkul sektöründeki en zorlu görevlerden birisi. Evet, işi gayrimenkullere fiyat biçen bu konuda oldukça deneyimli uzmanlar var. Fakat gün geçmiyor ki bu uzmanlarla deneyimlenen korkunç bir hikaye daha duymayalım.

Kıymet takdiri yapan uzmanların sayısı gayrimenkul piyasası için talebi karşılamıyor. İlgilenilecek çok fazla konut ve bu işi layığıyla yapan pek az değerleme uzmanı var. Özellikle piyasanın şu anki halinde, değerleme adına karşılaştırma yapılabilecek uygun konut bulmak oldukça zor.

Karşılaştırmalı piyasa analizlerinde kullanılabilecek yetide konut bulamayınca da, bir konut için fiyat belirlemek bir hayli zorlaşıyor. Desteklenememiş fiyatlandırmalar ise kredi konusunda çokça problem yaratıyor.

Karşılaştırmalı piyasa analizini gerçekleştirebilmek için büyük resme bakabilmek çok önemli. Yani sadece söz konusu konuta benzer konutlara yoğunlaşmak yerine, o bölgedeki genel piyasa gidişatını da incelemek gerekiyor. Diyelim ki söz konusu piyasa ortamında konutlar ederinden daha fazlaya kısa sürede satılıyor. Bu durumda talep oldukça fazladır ve fiyatlandırma yaparken bu gerçeği göz önünde bulundurmak gerekir.

Geçenlerde şöyle bir senaryo ile karşılaştık: Bir konut ile ilgili 60 gün içerisinde iki farklı değerleme çalışması yapılmış ve elde edilen iki fiyat arasında yaklaşık 300.000 Dolarlık bir fark var. Bu durumun sebebi doğru bir karşılaştırma yapılmamış olması. Yani muhitte çok sayıda ev satılıyor, fakat söz konusu konutla eş değer özelliklerde satılan konut sayısı çok fazla olmadığı için uzmanlar yanlış seçim yapıyor. Bu durumda da güven kırıcı fiyat farklılıkları oluşuyor.

Daha önce söylediğimiz gibi, düzgün kıymet takdiri yapabilen uzman sayısı oldukça az. Bazen konut hakkında inceleme yapılabilmesi için haftalarca beklemek gerekiyor. Yani ortada endüstriyel bir problem var.

Peki bir gayrimenkul danışmanı olarak bu durum içerisinde sizin rolünüz ne olabilir?

Tabi ki de koltuğunuzda oturup daha çok insanın kıymet takdiri konusunda uzmanlaşmasını beklemeyeceksiniz. Siz zaten fiyatlandırma konusunda uzmansınız, yani eğer bankalar gibi resmi kurumlar bir uzmandan değerlendirme bekliyor ve bu değerlendirme piyasa koşullarını yansıtmıyorsa, olaya müdahele etmekten çekinmeyin.

Bir kıymet takdirinde hata olduğunu düşünüyorsanız, değerleme uzmanı ile yapıcı bir diyalog kurarak sorularınızı iletmelisiniz. Gerekirse kendi araştırmanızı yapın ve bu bilgileri karşınızdaki uzman ile paylaşın. Tekrar değerlendirme istemek sizin en doğal hakkınız. Bu konuda asıl uzmanın siz olduğunu unutmayın ve yanlış buduğunuz fiyatlandırmaları kabul etmeyin.